Türkiye, 2011/15 ve 2015/15 sayılı Başbakanlık Genelgelerinin ilgili hükümleri uyarınca IPA’nın 2007-2013 döneminde ikinci bileşeni, 2014-2020 döneminde ise beşinci politika alanı ve dokuzuncu öncelikli sektörü olan Sınır Ötesi İşbirliği kapsamında iki programa iştirak etmektedir. Bu Programlarda Başkanlığımız Ulusal Otorite görevini üstlenmektedir.
Bulgaristan-Türkiye IPA Sınır Ötesi İşbirliği Program alanını Türkiye’de Edirne ve Kırklareli illeri, Bulgaristan’da ise Yanbolu, Burgaz, Hasköy idari bölgeleri oluşturmaktadır. Program’ın 2007-2013 dönemindeki toplam bütçesi yaklaşık 32 milyon avro olup, bu tutarın 27 milyon avrosu AB katkısından, 4,8 milyon avrosu ise iki ülkenin ulusal katkısından oluşmaktadır. Bulgaristan- Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği Programı kapsamında 26 milyon avro tutarlı 138 adet proje 31.12.2016 tarihi itibariyle tamamlanmıştır.
Bulgaristan ve Türkiye Cumhuriyeti arasında Sınır Ötesi İşbirliği Programının 2014-2020 döneminde uygulanması için tahsis edilen fon 29.642.894,12 avro olup bunun 25.196.460 avroluk kısmı Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA II) tarafından sağlanmıştır. Bulgaristan ve Türkiye ulusal eş-finansmanı ise proje ortaklarının onaylanmış bütçesinin % 15 ‘ini oluşturmakta olup iki ülke tarafından eşit olarak sağlanacaktır. Program kapsamında çevrenin ve sürdürülebilir turizm öncelikleri altındaki projelere destek sağlanmaktadır.
Interreg IPA Bulgaristan-Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği Programında birinci teklif çağrısına 16 Kasım 2015 tarihinde çıkılmış olup proje başvurusu alınan projelerden uygulanmaya hak kazanan 43 projeye yaklaşık 10 milyon tutarında hibe desteği sağlanmaktadır. Programın 15,650 milyon bütçeli ikinci teklif çağrısına 10 Ocak 2018 tarihinde çıkılmış olup sunulan 130 projenin 86’sı ilk aşama olan idari değerlendirmeyi geçmiştir. İkinci aşama olan teknik değerlendirme ise nihayetlendirilmiş olup, projeler onaylanma safhasındadır. Seçilen projelerin 2019 yılının ilk yarısında uygulamaya geçmesi planlanmaktadır.
Avrupa Birliği Başkanlığının Ulusal Otorite görevini yürüttüğü diğer Sınır Ötesi İşbirliği Programı ENPI Karadeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı'dır. Avrupa Birliğinin Komşuluk Politikası altında yürütülen Program, ülkemizin IPA fonlarıyla katılım sağladığı çok taraflı bir işbirliği programıdır. Programda Türkiye’nin yanı sıra Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Ukrayna ve Yunanistan da yer almaktadır. Programın alanına ülkemizden İstanbul, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova, Zonguldak, Karabük, Bartın, Kastamonu, Çankırı, Sinop, Samsun, Tokat, Çorum, Amasya, Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane illeri dahildir.
Programın 2007-2013 dönemindeki toplam bütçesi 38 milyon avro olup bu tutarın 28 milyon avrosu ENPI (European Neighbourhood and Partnership Instrument) fonlarından 7 milyon avrosu ise IPA fonlarından karşılanmış ve ayrıca 3 milyon avro tutarında yararlanıcı ülkelerce eş finansman sağlanmıştır. 2007-2013 döneminde iki teklif çağrısına çıkılmış olup her iki teklif çağrısında 60 proje seçilirken bunlardan 39’u Türk ortaklı projelerdir. Bu dönemde sözleşmeye bağlanan 39 projeden 37’si uygulama dönemini tamamlamıştır, 2 proje ise uygulama sürecini tamamlamadan sonlandırılmıştır. Her iki teklif çağrısı altında Türk ortakların kullanımı için sözleşmeye bağlanan hibe tutarı ise 6,158 milyon avrodur.
Programın 2014-2020 döneminde uygulanması için tahsis edilen fon 49 milyon avro olup bu tutarın 39 milyon avroluk kısmı ENI (European Neighbourhood Instrument) katkısı; 10 milyon avroluk kısmı ise IPA katkısıdır. Ulusal eş finansmanlarla birlikte Programın toplam bütçesi 53,9 milyon avrodur. 2014-2020 döneminde işletmelerin ve girişimciliğin teşvik edilmesi ve çevrenin korunması öncelikleri altındaki projeler finanse edilecektir:
Programın 2014-2020 dönemi ilk teklif çağrısına 31.01.2017 tarihinde çıkılmış olup 31.05.2017’ye kadar başvurusu alınan proje önerilerin seçimi tamamlanmıştır.
Birinci Teklif Çağrısı kapsamında sözleşmesi imzalanan Türk yararlanıcısı olan projeler aşağıdaki belirtilmektedir:
1. BSB 17- Şile Kaymakamlığı
2. BSB 117- Düzce Valiliği
3. BSB 139- Demirköy Belediyesi
4. BSB 257- Namık Kemal Üniversitesi
5. BSB 319- TUBITAK/TÜDAV
6. BSB 371- Enez Kaymakamlığı
7. BSB 383- Demirköy Belediyesi
8. BSB 461- Karadeniz Teknik Üniversitesi
9. BSB 541- Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası
*Aralık 2018 itibariyle Türk yararlanıcısı bulunan 3 proje daha sözleşme aşamasındadır.
*Birinci teklif verme çağrısı ile en az 3 en fazla 6 ortaklı projeler için 19,655 milyon avro hibe kullandırılacaktır.