A. PROGRAMIN KAPSAMI VE HEDEFLERİ
Bulgaristan-Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği Programı, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki yürütülen sınır ötesi işbirliği programlarından biridir. Program, Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu kapsamındaki yeni "Avrupa Bölgesel İşbirliği" hedefinden ve Katılım Öncesi Yardım Aracından eşit miktarda fon tahsisi ile müştereken finanse edilmektedir. Söz konusu programın amacı daha güçlü bir Avrupa işbirliği ve bütünleşmesine hizmet etmek için Bulgaristan-Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği alanında her iki ülkenin güçlü olduğu ana noktalar üzerine kurulu sürdürülebilir ve dengeli bir kalkınma sağlamaktır.Programın Yönetim Makamı Bulgaristan Bölgesel Kalkınma ve Bayındırlık Bakanlığı olup, Ulusal Otorite görevini Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı yürütmektedir. Program alanı Türkiye'de Edirne ve Kırklareli illerini Bulgaristan'da ise Hasköy, Yambol ve Burgaz idare bölgelerini kapsamaktadır. Kamuoyunu programa dair bilgilendirme faaliyetlerini yürüten ve Yönetim Otoritesi ile Ulusal Otoriteye programın yürütülmesinde destek sağlayan Ortak Sekretarya Bulgaristan'ın Hasköy kentinde olup Programın Ortak Sekretarya Destek Ofisi Edirne'de faaliyet göstermektedir.
B. 2007-2013 BÜTÇE DÖNEMİ
Program kapsamında hibe sağlanan projelerle ulaşılmak istenen hedefler aşağıda ifade edilmektedir:
• Karşılaştırmalı avantajlardan hareketle işbirliği alanında sürdürülebilir iktisadi kalkınmayı hızlandırmak
• İnsanlar ve toplumlar arasındaki yakınlaşmayı teşvik etmek ve bir bütün halinde sosyal kalkınmayı geliştirmek
• Doğal, kültürel ve tarihi miras değerlerinin korunması da dâhil, doğal kaynakların verimli ortak kullanımıyla hayat kalitesinin artırılmasına katkıda bulunmak
Bu doğrultuda Programın genel hedefine ulaşılmasını teminen 2007-2013 döneminde finanse edilen projelerin seçiminde gözetilmek üzere belirlenen öncelik eksenleri şunlar olmuştur:
1. Sürdürülebilir Sosyal ve İktisadi Kalkınma
2. Hayat Kalitesinin Artırılması
Programın 2007-2013 dönemindeki toplam bütçesi yaklaşık 32 milyon avro olup, bu tutarın 27 milyon avrosu AB katkısından, 4,8 milyon avrosu ise iki ülkenin ulusal katkısından oluşmaktadır. Bulgaristan- Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği Programı kapsamında 26 milyon avro tutarlı 138 adet proje 31.12.2016 tarihi itibariyle tamamlanmıştır.
C. 2014-2020 BÜTÇE DÖNEMİ
Programın 2014-2020 dönemi için tahsis edilen fon 29.642.894,12 avro olup bunun 25.196.460 avroluk kısmı Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA II) tarafından sağlanmıştır. Bulgaristan ve Türkiye ulusal eş-finansmanı ise proje ortaklarının onaylanmış bütçesinin % 15 ‘ini oluşturmakta olup iki ülke tarafından eşit olarak sağlanmaktadır. 2014-2020 dönemi kapsamında “çevrenin korunması ve iklim değişikliğine uyum” ile “turizm, kültürel ve doğal mirasın teşvik edilmesi” tematik önceliklerine destek sağlanmıştır.
Bu doğrultuda, yaklaşık 11 milyon avro bütçeli birinci teklif verme çağrısı kapsamında toplam 43 proje başarıyla tamamlanmıştır. Programın Ocak 2018’de yayınlanan ikinci teklif verme çağrısı kapsamında seçilen 58 projenin uygulaması Ocak 2023 itibariyle tamamlanmıştır. Son olarak, programın üçüncü teklif çağrısı kapsamında seçilen ve Burgaz Prof. Dr. Asen Zlatarov Üniversitesi ile Trakya Üniversitesi ortaklığında yürütülmekte olan 3,3 milyon avro bütçeli stratejik projenin uygulaması 8 Kasım 2023 itibariyle bitmiştir.
D. 2021-2027 BÜTÇE DÖNEMİ
Programın 2021-2027 dönemi programlama çalışmaları sona ermiş ve program belgesi 22 Kasım 2022’de Avrupa Komisyonu tarafından kabul edilmiştir. Programın hedefi Bulgaristan Türkiye sınır bölgesinin uyumunun güçlendirilmesi olarak belirlenmiştir. Finansman anlaşmasının 9 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girdiği Programın bütçesi ülke katkılarıyla birlikte toplam 34,4 milyon avrodur. 2021-2027 dönemi öncelikleri arasında “Daha yeşil ve düşük karbon tüketen bir Avrupa”, “Vatandaşlarına daha yakın bir Avrupa” ile “Daha güvenli ve emniyetli bir Avrupa” başlıkları bulunmaktadır. “Daha güvenli ve emniyetli bir Avrupa” önceliği altında daha güvenli sınır ötesi işbirliği bölgesi ve göç yönetimi alanında gerçekleştirilecek stratejik proje 28 Kasım 2024 tarihinde uygulanmaya başlanmıştır. “Vatandaşlara daha yakın bir Avrupa” önceliği altında Program alanının bölgesel stratejisi kapsamında birinci ön teklif çağrısına 22 Mayıs 2023 tarihinde çıkılmış olup alınan başvuruların değerlendirme aşaması tamamlanmıştır. Uygun bulunan proje ön teklif sahipleri detaylı proje tekliflerini hazırlanacak rehbere göre sunacaklardır. “Daha yeşil ve düşük karbon tüketen bir Avrupa” önceliği altında KOBİ’lere yönelik Çevre Dostu Sınır Ötesi İşbirliği Çağrısına ise 13 Kasım 2023 tarihinde çıkılmıştır.
E. PROJE BAŞVURUSUNDA BULUNACAKLAR İÇİN AYRINTILI BİLGİ
Söz konusu Program kapsamında başvuruda bulunmak isteyen potansiyel yararlanıcılar Programın resmi internet sitesinden ayrıntılı bilgi edinebilirler.