Türkiye’nin 2021-2027 döneminde ilk kez dahil olduğu Interreg NEXT Akdeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programında, ilk çağrı sürecinin sonunda açıklanan verilerde Türkiye tüm sıralamalarda ilk üçte yer aldı.
Avrupa Birliği’nin en yüksek bütçeli programlarından olan Interreg NEXT Akdeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı Türkiye’nin yanı sıra Fransa, Yunanistan, İtalya, Malta, Portekiz, İspanya, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Cezayir, Mısır, İsrail, Filistin, Ürdün, Lübnan ve Tunus’un dahil olduğu 15 ülkenin katılımıyla ve Avrupa Birliği’nin eş finansmanı ile hayata geçiriliyor. Program çerçevesinde katılımcı kurumların %11 eş finansman katkısı yapacağı 103,6 milyon avro değerindeki ilk çağrısına 1,5 milyar avro değerinde 631 teklif sunuldu. 1,3 milyar avro değerinde AB katkısı talep edildi.
Bu kapsamda Türkiye ise çağrıya 183,8 milyon avro değerindeki 631 proje önerisi ile başvurdu. Türkiye bu rakamla 15 ülke arasında ikinci sırada yer alırken 218,3 milyon avro ile İtalya ilk sırada yer aldı.
Program şartları dahilinde çağrıdan Türkiye’deki Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yer alan 21 il yararlandı. Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Balıkesir, Çanakkale, İzmir, Aydın, Denizli, Muğla, Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Antalya, Isparta, Burdur, Adana, Mersin, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye’de bulunan kamu kurumları, özel kuruluşlar ve uluslararası örgütler başvuru yapma hakkına sahip oldu. Bu kapsamda, Türkiye’den 463 kurum ve kuruluş proje tekliflerini sundu. Ülkelere göre başvuran kurum sayısına göre Türkiye bu rakamla üçüncü sırada yer alırken 501 kurum ve kuruluş ile Yunanistan ikinci, 669 kurum ve kuruluş ile İtalya birinci oldu.
Program şartı olarak söz konusu ülkelerin program alanına dahil olan bölgelerinde yer alan kurum ve kuruluşlarla proje ortaklığı geliştirilmesi ve bu ilke çerçevesinde hazırlanacak projelerde en az 3 ülkenin yer alması gerekiyor. Öte yandan, söz konusu ortaklıkların en az bir AB üyesi ülke ve en az bir AB üyesi olmayan ülke içermesi de bekleniyor. Bu kapsamda en fazla ana yararlanıcıyı İtalya çıkarırken ikinci sırada Türkiye yer aldı. Ana yararlanıcı olan kurumlar projelerin yönetim ve uygulamasındaki temel süreçleri yönetmekten sorumlu oluyor.
Proje ortakları projelerini 9 farklı başlık altında hazırladılar. En çok başvuru yapılan alanlar eğitim ve öğretim, KOBİ’lerin büyümesi ve rekabet gücünün artırılması ve iklim değişikliğine uyum oldu.
Program tarihinde ilk kez gençlik projelerine yönelik bir teşvik içeren çağrıda bu alanda 25 proje başvurusu alındı. Böylece gençlerin yönetiminde yer aldığı veya gençlik alanında çalışan kurumlar çeşitli alanlarda işbirliği geliştirebilecekler.
Çağrıya en çok başvuru sırasıyla kamu kurumları, STK’lar ve özel kuruluşlar tarafından yapıldı.
80 milyon avro değerindeki yeşil dönüşüm projelerine odaklanacak Akdeniz Programının ikinci çağrısı 2024’ün ikinci yarısında başvuruları almaya başlayacak.